Bạn có chắc mình đang lý luận, hay chỉ đang ngụy biện?

Chúng ta ai cũng từng tin rằng:
“Mình đang nói có lý.”
“Mình đang phân tích vấn đề.”
“Mình đang bảo vệ sự thật.”

Nhưng rất nhiều lần, thứ ta đang làm không phải là lý luận –
mà chỉ là ngụy biện được nói ra với sự tự tin cao độ.

Khi “nghe có lý” không đồng nghĩa với “đúng”

Hãy thử nhớ lại một cuộc tranh luận gần đây nhất của bạn.

Phần lớn tranh luận trong đời sống không nhằm tìm sự thật.
Chúng nhằm bảo vệ cái tôi.

Và khi cái tôi lên tiếng,
lý luận thường bị thay thế bằng ngụy biện.

Ngụy biện không phải là nói dối.
Ngụy biện là lập luận sai nhưng nghe hợp lý.

Ví dụ rất quen:

Những câu này không hề vô lý khi nghe lần đầu.
Nhưng nếu nhìn kỹ, chúng không chứng minh được điều gì cả.

Chúng chỉ chứng minh một điều:

Cảm xúc đang nói thay cho logic.

Điều nguy hiểm nhất của ngụy biện là:
nó khiến người nói tin chắc mình đúng.

Trong khi thực tế, cả hai bên
đang nói chuyện bằng hai hệ tư duy khác nhau.

Một bên muốn hiểu.
Một bên muốn thắng.

Ngụy biện không chọn người kém thông minh.
Ngược lại, người càng thông minh càng ngụy biện tinh vi.

Vì họ có nhiều ngôn từ hơn.
Vì họ diễn đạt trôi chảy hơn.
Vì họ biết cách “lý luận cho có vẻ hợp lý”.

Nhưng hợp lý về mặt ngôn từ
không đồng nghĩa với đúng về mặt logic.

“Mình đang tìm sự thật,
hay chỉ đang tìm cách không thua?”

Nếu trả lời được câu hỏi này một cách thành thật,
bạn đã bước một chân vào tư duy phản biện.

Không ai sinh ra đã biết tư duy đúng.
Chúng ta chỉ quen với cách nghĩ được lặp lại quá nhiều lần.

Và đôi khi, thứ ta cần không phải là nói hay hơn,
mà là nghĩ rõ hơn.

Bài tiếp theo trong series:
Vì sao người thông minh vẫn dễ tin sai?

Nhìn Thôi Đã Thấy Thèm...
Vitamin Trái Cây, Thanh Lọc Cơ Thể Giải Nhiệt Tâm Trí.
👉 Khám phá ngay

--Ads--

🔥 Hot Topics :